Przepisy prawne Bangladeszu
- Podstawowe informacje
Konstytucja Ludowej Republiki Bangladeszu
Konstytucja Ludowej Republiki Bangladeszu została przyjęta 4 listopada 1972 r. i obowiązuje od 16 grudnia 1972 r. Jej szkic został przygotowany przez Kamala Hossaina – przewodniczącego komisji konstytucyjnej ówczesnej Konstytuanty (tymczasowego parlamentu Bangladeszu). Autor projektu konstytucji miał wówczas 35 lat (prawdopodobnie był najmłodszym autorem tak ważnego aktu prawnego w historii).
Dokument stanowi ramy funkcjonowania Ludowej Republiki Bangladeszu jako republiki parlamentarnej (przywróconej na mocy XII Poprawki z 1991 r. po usunięciu stosownych zapisów w 1975 r.), z zagwarantowanymi podstawowymi prawami i wolnościami człowieka, niezależnym wymiarem sprawiedliwości, demokratycznym samorządem lokalnym i krajową administracją. Konstytucja zapewnia podstawowe prawa człowieka, w tym m.in. wolność słowa, wolność wyznania, swobodę przemieszczania się, wolność zgromadzeń, prawo do edukacji i publicznej opieki zdrowotnej. Zmiana konstytucji wymaga dwóch trzecich głosów w parlamencie. Zobowiązuje ona Bangladesz do „przyczyniania się do międzynarodowego pokoju i współpracy zgodnie z postępowymi aspiracjami ludzkości”. Konstytucja zawiera kilka kontrowersyjnych zapisów (art. 70, przewidujący utratę mandatu przez posła, który zagłosuje niezgodnie z decyzją partii do której przynależy).
Konstytucja Ludowej Republiki Bangladeszu była dotychczas zmieniana siedemnaście razy (ostatnia poprawka pochodzi z 2018 r.). W rezultacie licznych zmian dzisiejszy charakter Konstytucji Bangladeszu znacznie różni się od pierwotnego dokumentu z 1972 r.
Prawo precedensów jest zapisane w konstytucji w art. 111, co czyni z Bangladeszu integralną częścią świata systemu common law. Dokument wprowadza także zasady dot. kontroli sądowej.
Konstytucja w art. 65 gwarantuje 50 miejsc dla kobiet (na 350 miejsc w parlamencie) w Zgromadzeniu Narodowym.
Kodeks Bangladeszu został opublikowany po raz pierwszy w latach 1977-1988 w 11 tomach i zawierał przepisy z lat 1836-1938.
Obecna publikacja Kodeksu Bangladeszu obejmuje wszystkie istniejące ustawy Parlamentu, rozporządzenia i zarządzenia prezydenta obowiązujące w Bangladeszu (za wyjątkiem rozporządzeń i ustaw wyłącznie zmieniających) zebrane w 38 tomach oraz indeks w porządku chronologicznym i alfabetycznym (opublikowany oddzielnie).
Zbiór ten obejmuje wcześniejsze skodyfikowane ustawy, które są aktualizowane i przenoszone w tomach od 1 do 8, a częściowo w tomie 9, oraz skodyfikowane ustawy z lat 1939-2006 w tomach od 9 do 38.
Kodeks Bangladeszu zbiera akty prawne, które zostały odziedziczone z przeszłości, począwszy od 1836 r., ogłoszone przez różne władze, zgodnie z konstytucją obowiązującą w danym czasie. Wprowadzając Bangla Vasha Procholon Ain, 1987 r. (akt językowy), wszystkie ustawy uchwalone w języku banglijskym zostały przedstawione w tomach 27-38.
- Ustawy uchwalone w języku angielskim: tom 1 do 26 (od 1836 do 1986 r.)
- Ustawy uchwalone w Bangla: tom 27-38 (od 1987 do 2007 r.)
Kodeks Bangladeszu [ANG]
- Prawo cywilne i handlowe
The Contract Act, 1872 / Ustawa kontraktowa z 1872 r. (uchwalona 25.04.1872 r., weszła w życie 1,09.1872 r.) jest głównym prawem umów w Bangladeszu. Ten akt prawny jest wzorowany na angielskim prawie umów i brytyjsko – indyjskim prawie umów. Ustawa pozostawiona w mocy przez parlament Bangladeszu po odzyskaniu przez ten kraj niepodległości. Obejmuje ona rozdziały dot. oferty i przyjęciu oferty, umowy podlegające unieważnieniu, umowy warunkowe, wykonanie, naruszenie umowy, stosunki umowne, sprzedaż towarów, kaucję, pośrednictwo i tematykę spółki cywilnej (do 1932 r.), oraz przepisy dot. odszkodowań.
The Contract Act, 1872 [ANG]
The Sale of Goods Act, 1930 / Ustawa o sprzedaży towarów z 1930 r. jest podstawową ustawą dot. sprzedaży w ramach stosunków prawa cywilnego. Na ustawę wpłynęła ustawa o sprzedaży towarów z 1893 r., ale zawiera ona kilka dodatkowych przepisów. Wprowadzona podczas brytyjskiego panowania (Raj), ustawa pozostaje w dużej mierze niezmieniona. Jej obowiązywanie zostało przywrócone po odzyskaniu przez Bangladesz niepodległości. Ustawa zawiera szereg definicji, istotne elementy umowy sprzedaży towarów, postanowienia dotyczące sprzedaży, przeniesienia własności, warunków i gwarancji, wykonania umowy sprzedaży, środków zaradczych, sprzedaży aukcyjnej oraz zasad dotyczących dostawy.
Bangladesz nie jest stroną Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG, Convention on Contracts for the International Sale of Goods) z 11.04.1980 r. podpisanej we Wiedniu.
CISG wiąże Polskę od 1,06.1996 r. Zgodnie z art. 1 pkt 1 ust. b, jeżeli w umowie strony wskażą prawo polskie jako prawo właściwe, lub na takie prawo wskazywać będą normy prawa międzynarodowego prywatnego, CISG może mieć zastosowanie dla strony z Bangladeszu (także przed polskim kodeksem cywilnym).
CISG [PL]
Bangladesz nie jest stroną konwencji haskiej z 1961 r. o zniesieniu wymogu legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych. Oznacza to, że zagraniczne dokumenty urzędowe mogą wymagać legalizacji w przypadku chęci ich wykorzystania w Polsce.
The Companies Act, 1994 / Ustawa o spółkach z 1994 r. (ustawa XVIII z 1994 r.) reguluje prawo spółek w Bangladeszu. Dokument uzyskał zgodę Prezydenta Ludowej Republiki Bangladeszu 11 września 1994 roku. Przed uchwaleniem w 1994 r. ta gałąź prawa podlegała ustawie o spółkach z 1913 r., która została zmieniona w latach 1915, 1920, 1926, 1930, 1932, 1936, 1938, 1949 i 1969, 1973 i 1984.
Ustawa o spółkach z 1994 r. składa się z jedenastu części.
Część I zawiera wstępne aspekty ustawy, w tym krótki tytuł ustawy, rozpoczęcie i zakres, definicje różnych terminów.
Część II dotyczy formułowania i zakładania spółek, w tym spółek bankowych, oraz aktu założycielskiego dla różnych typów spółek, statutu, ogólnych przepisów dotyczących rejestracji aktu założycielskiego i statutu spółki, spółek nienastawionych na zysk oraz spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.
Część III opisuje głównie zasady dotyczące kapitału zakładowego, rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz odpowiedzialności członków zarządu z ograniczoną odpowiedzialnością. Część ta określa zasady i procedury podziału kapitału zakładowego spółek oraz przepisy dotyczące obniżenia kapitału zakładowego.
Część IV określa ramy regulujące zarządzanie i administrowanie spółkami, wymogi dotyczące posiadania siedziby statutowej spółki o odrębnej nazwie w określonym miejscu, przepisy dotyczące kar za nieujawnienie nazwy oraz sposób wykazywania kapitału zakładowego, subskrybowanego i opłaconego spółek. Zawiera on procedury i zasady odbywania zgromadzeń spółek, przepisy i procedury powoływania dyrektorów spółek, ich obowiązki, prawa i obowiązki, uprawnienia, tytuł własności, pożyczki dla i od spółki oraz ich relacje z kadrą zarządzającą i agentami zarządzającymi spółki. Część ta obejmuje zasady i warunki powoływania pełnomocnika zarządzającego, przepisy dotyczące umów i wykonywania aktów notarialnych, uprawnienia spółek do posługiwania się pieczęcią za granicą, zasady dotyczące prospektu emisyjnego spółki, uprawnienia spółki do płacenia odsetek, prowizji i rabatów oraz do przydzielania i emitowania dodatkowych akcji, przepisy dotyczące informacji i procedury w zakresie hipoteki i innych niezarejestrowanych opłat, emisja i wykup obligacji, wyznaczenie nabywców i składanie przez nich wniosków o zwrot oraz rejestracja opłat. Część ta przewiduje również wymogi i zasady prowadzenia odpowiednich rachunków, sporządzania i przekazywania bilansów, innych wyciągów i rejestrów, a także przepisy dotyczące kar za nieprowadzenie właściwych ksiąg rachunkowych.
Ponadto część ta określa przepisy dotyczące oświadczeń, które mają być publikowane przez banki i niektóre inne spółki; uprawnienia referendarza spółek akcyjnych do badania i zajmowania wszelkich rachunków, oświadczeń, rejestrów i informacji; wymogi i procedury dotyczące kontroli i audytu spraw spółki; powoływanie biegłych rewidentów; ich uprawnienia i obowiązki, kwalifikacje, wynagrodzenie itp.
Część V ustawy zawiera szczegółowe informacje o trybie i metodach likwidacji, zobowiązaniach dyrektorów spółek, właścicielach akcji i ich następcach, procedurach i możliwościach likwidacji, zwykłych i nadzwyczajnych uprawnieniach sądów zaangażowanych w proces likwidacji, wyznaczeniu oficjalnego likwidatora oraz ich uprawnieniach i obowiązkach, regulowaniu długów spółek oraz przenoszeniu i podziale aktywów i pasywów.
Część VI zajmuje się sprawami związanymi z siedzibą/statutami spółek, wyznaczaniem referendarzy przez rząd, ich uprawnieniami i obowiązkami, uiszczaniem opłat rejestracyjnych oraz przedkładaniem przez spółki zwrotów i dokumentów referendarzom.
Część VII interpretuje zasady stosowania ustawy do spółek utworzonych i zarejestrowanych na podstawie wcześniejszych ustaw o spółkach.
Część VIII określa i definiuje spółki, które mogą być zarejestrowane, różne aspekty wymagane do rejestracji oraz uprawnienia do zastępowania memorandum i artykułów aktem założycielskim itp.
Głównym przedmiotem zainteresowania części IX ustawy jest procedura likwidacji niezarejestrowanych spółek. Ta część wyjaśnia znaczenie niezarejestrowanych spółek; procedurę ich likwidacji; prawo do zawieszenia lub ograniczenia postępowania; procesy pozostawały na polecenie likwidacji; wskazówki dotyczące własności w niektórych przypadkach; oraz status przepisów tej części kumulatywnej.
Treść części X zawiera wymogi dotyczące zakładania spółek zagranicznych w Bangladeszu, zasady ich regulowania, przygotowywania, utrzymywania, audytu i przekazywania ich rachunków organom regulacyjnym kraju przyjmującego, zawiadomienie o zamknięciu spółek zagranicznych w Bangladeszu oraz ograniczenia sprzedaży i oferty sprzedaży akcji.
Wreszcie, część XI ma charakter uzupełniający i dotyczy postępowań sądowych, przestępstw itp. Zagadnienia w niej poruszane to: rozpoznawanie spraw o przestępstwa, stosowanie grzywien, prawo do żądania od spółek z ograniczoną odpowiedzialnością zabezpieczenia kosztów oraz kara za bezprawne zatrzymanie mienia.
Informacje na temat firm zarejestrowanych w Bangladeszu można znaleźć na stronie Biura Rejestru Spółek i Firm (The Office of the Registrar of Joint Stock Companies and Firms)
- Prawo rodzinne i spadkowe
Do muzułmanów ma zastosowanie prawo islamskie (w zakresie prawa rodzinnego i spadkowego). Hinduskie prawo osobiste ma zastosowanie do hinduistów. Buddyści Bangladeszu przestrzegają również hinduskiego prawa osobistego. Chrześcijańska ustawa o małżeństwie z 1872 r. (The Christian Marriage Act, 1872) reguluje problematykę chrześcijan z różnych denominacji.
- Przepisy dot. współpracy międzynarodowej
| Nazwa aktu | Data podpisania | Data wejścia w życie | Data publikacji | Pliki (1) | Pliki (2) |
| Umowa między Rządem PRL i Rządem Ludowej Republiki Bangladeszu o współpracy technicznej i naukowej. | 16.03.1974 | 16.03.1974 | PL: pobierz | ANG: pobierz | |
| Konwencja między Rządem RP i Rządem Ludowej Republiki Bangladeszu w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania uchylaniu się od podatków od dochodu. | 8.07.1997 | 28.01.1999 | 2000/106/1121 | PL/ANG: pobierz | Oświadczenie rządowe |
| Umowa między RP a Ludową Republiką Bangladeszu o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji. | 8.07.1997 | 19.11.1999 | 2000/43/492 | PL/ANG: pobierz | Oświadczenie rządowe |
| Umowa o współpracy pomiędzy Wspólnotą Europejską a Ludową Republiką Bangladeszu w sprawie partnerstwa i rozwoju | 22.05.2000 | 1.03.2001 | 22001A0427(01) | PL: pobierz, decyzja Rady: pobierz | ANG: pobierz, Council decision: pobierz |
Informacje ze strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz EURLex.
- Przepisy fitosanitarne (import roślin i produktów roślinnych)
| Nazwa dokumentu | Data dokumentu | Pobierz |
| Plant Quarantine Act, 2011 (Bangladesz) | 5.04.2011 | ANG: pobierz |
| Destructive Insects and pest Rule, 1966 (Plant Quarantine) Ammendment 1089., A (Bangladesz) | 1914, 1966 (uchylony) | ANG: pobierz |
| Plant protection organisation of Bagladesh (NPPO) – materiał sporządzony przez konsulat honorowy w Dhace | ANG: pobierz | |
| Międzynarodowa Konwencja o ochronie roślin znowelizowana w 1979 roku i w 1997 roku (IPPC) | podpisana: 6.12.1951, wejście w życie 3.04.1952, w stosunku do Polski: 29.05.1996, publikacja: 2001/15/151, 2007/73/485 | PL/ANG: pobierz |
Źródło: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, MSZ, FAO (IPPC)